Trong những ngày gió biển thổi về man mác, tôi lại nhớ đến căn bếp nhỏ ở quê, nơi từng mẻ cá tươi roi rói được mẹ khéo léo biến thành những món ăn đậm đà, thơm lừng. Giữa vô vàn món ngon, tôi vẫn yêu nhất hai hương vị bình dị: cá nhồng kho tiêu và chả cá rán. Hai món ăn như chắt lọc cả vị mặn mà của biển, vị ngọt ngào của tình thân.
Cá nhồng – loài cá thân dài, thịt chắc – là nguyên liệu kho tuyệt vời. Mẹ tôi thường dặn: “Muốn kho cá nhồng ngon, nhất định phải chọn những con tươi, da còn ánh bạc, mắt trong veo, bụng chưa xệ.” Cá đem về, làm sạch, cắt khúc vừa ăn rồi để ráo nước.
Trước khi kho, mẹ ướp cá với chút nước mắm ngon, tiêu xay nhuyễn, vài lát gừng và đầu hành lá đập dập. Gia vị không cần nhiều, bởi lẽ cái ngon nằm ở chính vị ngọt tự nhiên của cá hòa quyện với tiêu thơm cay.
Khi nồi đất nóng già, mẹ thắng một ít đường cho đến khi lên màu nâu cánh gián rồi nhẹ nhàng cho cá vào. Tiếng xèo xèo vui tai, mùi thơm của nước mắm, tiêu và đường cháy hòa quyện, đánh thức mọi giác quan. Lửa để liu riu, để từng thớ cá thấm đẫm gia vị, để miếng cá mềm nhưng không vỡ nát. Hạt tiêu cay nồng phủ đều trên từng khoanh cá, khiến món kho không chỉ thơm mà còn có vị cay dịu, ấm áp nơi đầu lưỡi.
Xem thêm cá lanh làm sạch
Cá nhồng kho tiêu – chỉ cần ăn cùng bát cơm trắng nóng hổi thôi cũng đủ để lòng người ấm lại. Miếng cá chắc ngọt, quyện với nước kho sóng sánh mặn mà, vừa ăn vừa xuýt xoa, chẳng mấy chốc mà nồi cơm vơi lúc nào không hay.
Còn món chả cá rán, với tôi, lại là câu chuyện khác – câu chuyện của những buổi chiều quây quần bên nhau, của tiếng cười rộn ràng trong căn bếp nhỏ. Mẹ chọn phần thịt cá tươi nhất, thường là cá thu, cá nhồng hoặc cá mối, lóc lấy phần nạc rồi giã nhuyễn bằng cối đá. Không dùng máy xay, mẹ bảo như vậy chả mới dai, mới giữ được vị ngọt tự nhiên của cá.
Gia vị cho chả cũng đơn giản thôi: một chút nước mắm ngon, ít tiêu xay, vài cọng thì là xắt nhỏ, chút hành tím băm. Mọi thứ được trộn đều, nắm thành từng viên tròn dẹt, rồi thả vào chảo dầu nóng. Khi những miếng chả chuyển màu vàng ươm, rì rào tiếng dầu chiên, mùi thơm ngọt của cá quyện cùng mùi thì là dậy lên, cả nhà ai cũng ngóng trông.
Cắn một miếng chả cá rán, cảm nhận lớp vỏ ngoài giòn nhẹ, bên trong mềm ngọt, dẻo dai, vị cá tươi thơm nồng tan ra nơi đầu lưỡi, mới hiểu vì sao món ăn này lại gắn bó với biết bao thế hệ.
Mỗi lần trở về nhà, chỉ cần thoảng ngửi thấy mùi cá kho tiêu cay nồng hay hương chả cá rán thơm lừng, tôi như được trở về tuổi thơ. Những bữa cơm đầm ấm, tiếng mẹ gọi vọng ra từ bếp, ánh mắt cha nhìn con đầy yêu thương – tất cả hiện về, mộc mạc mà ngọt ngào.
Giữa nhịp sống hối hả hôm nay, có lẽ chúng ta đều cần một chút thời gian để chậm lại, để lắng nghe hương vị giản dị ấy – những món ăn không chỉ nuôi dưỡng thể xác, mà còn sưởi ấm cả tâm hồn.
Nếu có dịp, bạn hãy thử làm một nồi cá nhồng kho tiêu thơm lừng, và chiên vài mẻ chả cá vàng ươm. Không chỉ để thưởng thức, mà còn để gửi lời yêu thương đến chính mình và những người thân yêu – bằng cách giản dị nhất: qua một bữa cơm nhà ấm áp.
